Altijd realiteit
Altijd realiteit
Eind februari ontstond er heel wat commotie rond het VTM-programma Back to reality met Natalia Druyts en Astrid Coppens. Volgens Noël Slangen reduceerde het programma armoede tot ‘rondkomen met een beetje geld’, terwijl armoede zoveel meer betekent: isolement, chronische stress ... Hij bestempelde het programma als ‘armoedeporno’. Natalia verdedigde zich achteraf door te zeggen dat het programma niet over armoede ging, maar bewustwording wilde creëren over rondkomen met een bescheiden budget, dat dit een moeilijke opdracht was gezien het zo’n gevoelig thema was en dat het haar ‘gewoon soms te veel werd’. Anderen wezen dan weer met een beschuldigende vinger naar de makers van het programma.
Mij doet het allemaal wat denken aan de ‘menselijke zoo van Tervuren’, waar in 1897 een paar honderden Congolezen werden ‘tentoongesteld’ aan het publiek, een ideetje van Koning Leopold II om investeerders te overtuigen van zijn koloniaal project in Congo. Want daar draait het uiteindelijk allemaal om: geld. Geld dat zodanig verblindt, dat grenzen van menselijk fatsoen vervagen. Geld ook dat de kloof tussen mensen mét en zonder zodanig groot maakt, dat die niet meer te overbruggen valt. Astrid en Natalia stapten ongetwijfeld met goede bedoelingen in het project. Alleen is het voor mensen met miljoenen op de bankrekening gewoon onmogelijk om zich in te leven in de situatie van mensen die haast niets bezitten. Mensen voor wie armoede elke dag realiteit is. Dat is zelfs voor doorsnee burgers als u en ik heel erg moeilijk.
Centraal in de hele discussie staat één woord: respect. Bewustwording creëren rond armoede is ongetwijfeld positief, op voorwaarde dat dit met respect gebeurt. De beste manier om dat te doen, is mensen in armoede er zelf bij te betrekken. Hen actieve spelers te laten zijn in hun eigen verhaal, in plaats van hen wat meewarig als dieren in een zoo te gaan bekijken. Het zou misschien een mooie tv-format kunnen zijn: tonen hoe mensen in armoede erin slagen de vicieuze cirkel te doorbreken. Zodat ze een rolmodel worden voor hun lotgenoten. Zal dat ooit gebeuren? Wellicht niet. Bij gebrek aan investeerders …